تریستور دیسکی
تریستور دیسکی
تریستور دیسکی که به آن تریستور فست هم می گویند،و وظیفه آن یک سویه سازی جریان الکتریکی می باشد. تریستور دیسکی کاربردهای فراوانی در سیستم های مدارهای الکترونیکی و اتوماسیون های صنعتی دارد. تریستور یکی از پرکاربردترین قطعات الکترونیکی به شمار میرود که ویژگی اصلی آن نیمه هادی بودن آن است. تریستورها به طور معمول از عنصر شیمیایی سیلیسیوم تولید می گردند و ساختاری چهار لایه و به صورت متناوب دارند.
همچنین تریستور در ساده ترین فرم خود، دارای سه الکترود کاتد، آند و گیت هستند که الکترود آند و کاتد به همراه همدیگر عملکردی شبیه کلید دارد و دو سر کلید هستند که بخشی از مدار الکترونیکی قدرت می باشند. طبق اصول پایه در مدارهای الکترونیکی جهت برقراری جریان در مدار همیشه پایه کاتد در جهت منفی مدار و پایه آند در جهت مثبت مدار جای گذاری می گردد.
الکترود گیت که نسبت به دو الکترود دیگر جریان کمتری را عبور می دهد برای فعال کردن تریستور مورد استفاده قرار می گیرد به این صورت که با فعال کردن گیت، جریان الکتریکی از سوی آند به کاتد را می دهد و در غیر این صورت اجازه برقراری جریان داده نمی شود. در واقع پایه گیت، مانند یک کلید برای قطع و وصل جریان عمل می کند و مانند یک سوئیچ جریان را کنترل و قطع و وصل می کند.
ویژگی های تریستور دیسکی
از ویژگی تریستور دیسکی نوعی میتوان گفت که از این محصولات می باشد که مانند سوئیچ عمل نموده و تنها در حالتی خاموش می شوند جریان منفی به گیت وارد شود. به این معنی که اگر جریان میان آند و کاند قطع یا مختل نشود نیز تنها با منفی شدن گیت، تریستور دیسکی خاموش می شود. تریستور دیسکی سوئیچی با عملکرد کنترل کننده در مدارهای الکتریکی نصب می گردد.
به تریستور دیسکی به دلیل عملکرد و ساختاری که دارد، تریستور سوئیچ شونده با گیت GCS نیز می گویند که با تریستورهای خاموش شونده و تریستورهای استاندارد متفاوت هستند. یکی دیگر از تفاوت ها و البته مزایای تریستور دیسکی این است که این قطعات با سرعتی به طور تقریب ده برابر سرعت تریستورهای SCR می باشد.
محصول تریستور دیسکی در اتوماسیون های صنعتی، محیط هایی با شرایط سخت و فرساینده به کار می رود و به همین جهت باید دارای بدنه ای مقاوم با استحکام بالا باشد تا دچار آسیب نگردد و مدارهای الکترونیکی و سیستم ها را مختل نکند. بدنه دیسکی این نوع از تریستور، محفظه ای سرامیکی و بسیار مقاوم است که به خوبی و با قابلیت های فراوانی از اجزاء الکترونیکی درونش محافظت می نماید. بدنه دیسکی این نوع از تریستور آن را در برابرحرارت و دمای بالا محافظت می کند. رطوبت بر آن بی اثر است و گرد و غبار و آلودگی به درون آن نفوذ نمی کند.
ساختار تریستور دیسکی بدون نفوذ و مقاوم است که اجزاء داخلی خود را در برابر تمامی عوامل بیرونی محافظت می نماید. به طور معمول برای محافظت از اجزاء الکترونیکی، دیسک مولیبدن درون آن قرار داده می شود که آن را در برابر تابش های خارجی و عوامل اثرگذار بر جریان الکتریکی مراقبت نماید.
انواع تریستور دیسکی
تریستور دیسکی بر اساس ویژگی ها و عملکردی که دارد در دسته بندی های گوناگونی قرار می گیرد و انواع مختلفی دارد. یکی از این دسته بندی ها تریستور دیسکی به صورت نامتقارن و متقارن می باشد. در صورتی که تریستور دیسکی قابلیت مسدود کردن جریان الکتریکی به صورت معکوس را داشته باشد، به آن ها تریستور دیسکی متقارن می گویند.
اگر محصول به صورت موثر قابلیت مسدود کردن ولتاژ جریان الکتریکی به صورت معکوس را نداشته باشند، از انواع نامتقارن می باشند. در میان محصولات موجود، تریستور دیسکی های نامتقارن مدل های متنوع بیشتری نسبت به تریستور دیسکی های متقارن دارند.
کاربرد تریستور دیسکی در موارد متعددی می باشد و در سیستم های تولید و توزیع قدرت کاربرد گسترده ای دارد. به علاوه در هنگام راه اندازی و به کار بردن نرم موتورهای القایی از تریستور دیسکی استفاده می گردد. کاربرد دیگر این محصول در کنترلرهای AC می باشد.
به دلیل فرم و ساختاری که تریستور دیسکی دارد مزایای متعددی دارد. می توان از این محصول در محیط های فرساینده و سخت صنعتی استفاده نمود. همچنین تریستور دیسکی تحمل تابش ذرات و همچنین تداخل این تابش ها را دارد و آسیب نمی بیند. به علاوه تریستور دیسکی در ساختار داخلی خود دارای عناصر و اجزائی است که آن را در برابر میدان های مغناطیسی موجود در محیط های صنعتی مقاوم نموده است.
یکی دیگر از مزیت های مهم تریستور دیسکی، ساختار متمایز آن برای جلوگیری از نفوذ و ورود آلودگی و رطوبت به داخل محفظه آن می باشد. محیط های صنعتی، محیط هایی همراه با آلودگی، ریزگرد، رطوبت و مواردی از این دست می باشد که این محصولات از ورود آن ها به داخل خود جلوگیری نموده اند.
